Μετά τη “επιτυχία” της καμπάνιας με το hashtag #ReleaseTheMemo, σχετικά με τη δημοσιοποίηση υπομνήματος που υποστήριζε πως το FBI μπορεί να βασίστηκε σε πολιτικά υποκινούμενες ή αμφίβολου ποιότητας πηγές για να πάρει άδεια να ερευνήσει τον σύμβουλο του Ντόναλντ Τραμπ, Carter Page στην αρχή της έρευνας για τη ρωσική ανάμειξη στις αμερικανικές εκλογές του 2016, φαίνεται πως λογαριασμοί στο Twitter που ελέγχονται από τους Ρώσους, προσπαθούν να “τρέξουν” και άλλα hashtags που σκοπεύουν να σπείρουν θυμό ανάμεσα στους υποστηρικτές του Αμερικανού Προέδρου, σχετικά με το ρόλο και την επιρροή του “βαθέως κράτους” (εναντίον του).
Σύμφωνα με την επιτροπή Hamilton 68, το περασμένο σαββατοκύριακο, επιχειρήθηκε να προωθηθούν και να γίνουν viral, hashtags όπως #fisagate, #obamadeepstate, #wethepeopledemandjustice, #thememorevealsthecoup και #obamaslegacyisobamagate.
Αν και τα συγκεκριμένα hashtags δεν κατάφεραν να αποκομίσουν δημοφιλία, πολλά αφορούσαν τους υποτιθέμενους δεσμούς του πρώην Προέδρου Μπαράκ Ομπάμα με το “βαθύ κράτος” και το “πόλεμο” που έχει κηρύξει εναντίον του Τραμπ. Προφανώς η ύπαρξη ενός σχετικού hashtag δεν είναι καθόλου ασυνήθιστο, αλλά όταν πολλά τέτοια εμφανίζονται ταυτόχρονα και προωθούν την ίδια “ατζέντα”, συνήθως κάτι δε πάει καλά.
Το Hamilton 68, ξεκίνησε τη δραστηριότητά του το περασμένο Αύγουστο, με σκοπό να παρακολουθεί τη δραστηριότητα τουλάχιστον 600 λογαριασμών στο Twitter, που διαπιστωμένα βρίσκονται υπό ρωσικό έλεγχο. Κάποιοι από τους λογαριασμούς, περιλαμβάνουν αυτούς των κρατικά ελεγχόμενων πρακτορείων Sputnik και Russia Today, κάποιοι άλλοι είναι bot, δηλαδή αυτοματοποιημένοι λογαριασμοί που αναπαράγουν προπαγάνδα και μερικοί ανήκουν σε πραγματικούς χρήστες. Είναι σαφές πως η παρακολούθηση 600 μόνο λογαριασμών στο Twitter, είναι σταγόνα στον ωκεανό της ρωσικής δραστηριότητας στο συγκεκριμένο κοινωνικό δίκτυο, αλλά προσφέρει μια ματιά στο πως λειτουργούν αυτές οι προσπάθειες επηρεασμού της κοινής γνώμης, μέσω της διασποράς fake news και εμπρηστικού υλικού, πάνω σε πολιτικά, φυλετικά, θρησκευτικά κτλ θέματα.
Όταν αυτοί οι λογαριασμοί αποκτήσουν followers (με μεθόδους που μοιάζουν με το like-farming στο Facebook), αρχίζουν να αναπαράγουν φιλορωσικό περιεχόμενο πάνω σε θέματα όπως η Συρία και η Ουκρανία καθώς και αμφιλεγόμενα θέματα με σκοπό τη σπορά διχόνοιας και αμφιβολιών στο αμερικανικό κοινό.
Το hashtag που έγινε viral (#ReleaseTheMemo), στοχεύοντας το FBI και το Υπουργείο Δικαιοσύνης, αποτελεί σύμφωνα με το Hamilton 68, τη πρώτη οργανωμένη επίθεση εναντίον αμερικανικών θεσμών, μετά τις εκλογές του 2016. Το hashtag προωθήθηκε από ρωσικούς αυτοματοποιημένους λογαριασμούς (bots), αν και το Twitter επισήμανε πως σύμφωνα με τη προκαταρκτική του έρευνα, δεν ανακάλυψε ρωσική επιρροή. Σύμφωνα όμως με άρθρο του CNN, το συγκεκριμένο hashtag προωθήθηκε από τουλάχιστον 1.000 λογαριασμούς που είχαν δημιουργηθεί πρόσφατα, με τους 460 να μην διαθέτουν καν εικόνα προφίλ (egg accounts, δηλαδή λογαριασμοί που δημιουργήθηκαν στη προκειμένη περίπτωση, με μόνο σκοπό τη προώθηση του συγκεκριμένου hashtag).
Το περιεχόμενο αυτών των hashtags, φλερτάρει με τη συνωμοσιολογία, ενώ τη τιμητική τους έχουν αναρτήσεις από το ακροδεξιό Breitbart και το “φιλοτραμπικό” Fox News.
Ένα ακόμη συνωμοσιολογικό παράδειγμα στο hastag #ReleaseTheMemo είναι το παρακάτω, σύμφωνα με το οποίο, το CNN παρουσίασε το ίδιο κορίτσι από τη Συρία σε 3 διαφορετικές διασώσεις με σκοπό να παραπλανήσει το κοινό για τη κατάσταση που επικρατεί στη χώρα. Αν και ο ισχυρισμός έχει προ πολλού καταρριφθεί σε εξωτερικό και Ελλάδα, είναι προφανές πως ο μέσος Αμερικανός (και όχι μόνο) πολίτης είναι επιρρεπής στην αναπαραγωγή fake news.
Οι χώροι που φιλοξενούν τέτοιου είδους hashtags, μετατρέπονται σε echo chambers μέσω της επανάληψης συγκεκριμένης ρητορικής, ενώ οι αντίθετες φωνές στη καλύτερη περίπτωση αγνοούνται ή λοιδορούνται.
Σύμφωνα με το Politico, η τελική απόφαση για τη δημοσίευση του υπομνήματος, επηρεάστηκε από την διάρκειας 11 ημερών καμπάνια που ενισχύθηκε μέσω ηλεκτρονικής προπαγάνδας (πχ με τη χρήση hashtags όπως το #releasethememo) και με τη βοήθεια τεχνικών που προσπάθησαν να “φορτίσουν” και να διαμορφώσουν τη κοινή γνώμη.
Όπως έχουμε γράψει πολλές φορές στο παρελθόν, η προπαγάνδα μέσω διαδικτύου και κοινωνικών δικτύων, αποτελεί ένα πρώτης τάξεως όπλο που είναι σε θέση να επηρεάσει ολόκληρες χώρες και να διαμορφώσει απόψεις, διαστρεβλώνοντας τη πραγματικότητα. Η Δύση έχει προσπαθήσει να περιορίσει το φαινόμενο, αλλά τα περιστατικά γύρω από το #ReleaseTheMemo, φανερώνουν πως πρέπει να διανυθεί πολύς δρόμος ακόμη μέχρι να καταπολεμηθεί το φαινόμενο.