Στα πλαίσια της ρωσικής εκστρατείας παραπληροφόρησης, κυκλοφόρησε σε Ελλάδα και Κύπρο ο ισχυρισμός πως η Ουκρανία επιστρατεύει εφήβους για να πολεμήσουν εναντίον της Ρωσίας.
ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΣ: Στέλνουν 17χρονους Ουκρανούς στον πόλεμο, να γίνουν “τροφή για τα κανόνια”
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Ο ισχυρισμός προέρχεται από αναξιόπιστες πηγές που αποδεδειγμένα προωθούν την προπαγάνδα του Κρεμλίνου εναντίον της Ουκρανίας. Η σχετική νομοθεσία στην Ουκρανία, δεν επιτρέπει την κατάταξη σε άτομα κάτω των 18 ετών. Οι πηγές που έχουν διατυπώσει αυτόν τον ισχυρισμό, δεν έχουν παρουσιάσει σχετικές αποδείξεις.
Ο ισχυρισμός εμφανίστηκε σε αναρτήσεις στο Χ:
Εμφανίστηκε επίσης σε ιστοσελίδες. Το είδαμε στο bankingnews.gr, triklopodia.gr, warnews247.gr και molwnlave.net. Όλα έχουν δημοσιευτεί στις 6 και 7/12/2023.
Ανάλυση
Όλα τα υπό εξέταση άρθρα έχουν ως βάση δημοσίευμα της ρωσικής ιστοσελίδας el.topwar.ru (ελληνόφωνη έκδοση), που αποτελεί προϊόν κακής μετάφρασης του ίδιου δημοσιεύματος από τα ρωσικά και τα αγγλικά. Αμφότερα δημοσιεύτηκαν στις 3/12/2023. Πρόκειται για μια ιστοσελίδα, που όπως η ίδια αναφέρει, είναι καταχωρημένη στη Ρωσία, με βασική γλώσσα γραφής τα ρωσικά. Ωστόσο, αναδημοσιεύει το ίδιο περιεχόμενο και σε άλλες γλώσσες, όπως αγγλικά, γερμανικά, ισπανικά, γαλλικά κ.α.
Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με το Media Bias/Fact-Check, η ιστοσελίδα ιδρύθηκε το 2010 και επικεντρώνεται σε στρατιωτικά και γεωπολιτικά ζητήματα. Το topwar.ru, που έχει ως ονομασία τον τίτλο “Στρατιωτική Ανασκόπηση” εδρεύει στη Μόσχα της Ρωσίας. Η ιστοσελίδα είναι καταχωρημένη στη Roskomnadzor (ρωσική ομοσπονδιακή υπηρεσία για την εποπτεία των επικοινωνιών, της τεχνολογίας της πληροφορίας και των μέσων μαζικής ενημέρωσης), με αριθμό πιστοποίησης FS77-76970 και ημερομηνία καταχώρησης στις 11/10/2019. Σύμφωνα πάντα με την ίδια πηγή, το topwar.ru προωθεί φιλορωσική προπαγάνδα και είναι χαμηλής αξιοπιστίας και διασπείρει παραπληροφόρηση.
Όσον αφορά τον υπό εξέταση ισχυρισμό, δηλαδή τη δήθεν επιστράτευση ανήλικων στον ουκρανικό στρατό, το κοινοβούλιο της Ουκρανίας, μείωσε το όριο ηλικίας για στρατολόγηση από τα 27 στα 25 χρόνια. Η αλλαγή στην ηλικία αποφασίστηκε στις 31 Μαΐου 2023 με σκοπό την ενίσχυση του προσωπικού.
Μέχρι τότε, καλούνταν αυτοί που ήταν κατάλληλοι για στρατιωτική υπηρεσία και έχουν συμπληρώσει τα 18, από την ημέρα αποστολής στις στρατιωτικές μονάδες και οι μεγαλύτεροι που δεν έχουν φτάσει την ηλικία των 27 και δεν δικαιούνται απαλλαγής ή αναβολής από τη στρατολόγηση. Ταυτόχρονα, οι πολίτες που έχουν φτάσει την ηλικία των 27 ενώ είναι εγγεγραμμένοι για στρατιωτική υπηρεσία υπόκεινται σε στρατιωτική εγγραφή. Σε κανένα σημείο δεν προβλέπεται στρατολόγηση για άτομα κάτω των 18 ετών. Προηγουμένως, το μέγιστο όριο ηλικίας για στράτευση ήταν 27 χρόνια. Αν ένας άντρας έφτανε τα 27 και δεν είχε υπηρετήσει στον στρατό, δεν μπορούσε να επιστρατευτεί υποχρεωτικά. Μετά την τροποποίηση του νόμου, άντρες ηλικίας 25 έως 60 ετών, ακόμα και χωρίς εμπειρία στρατιωτικής υπηρεσίας, θα μπορούσαν να επιστρατευτούν αναγκαστικά σε περίοδο πολέμου.
Συνοπτικά, σύμφωνα με τον Νόμο για “Γενικά Στρατιωτικά Καθήκοντα και Στρατιωτική Υπηρεσία“, άρθρο 15, οι άνδρες πολίτες της Ουκρανίας που είναι κατάλληλοι για στρατιωτική θητεία από την άποψη υγείας, οι οποίοι έχουν φθάσει στην ηλικία των 18 ετών μέχρι την ημέρα που αποστέλλονται σε στρατιωτικές μονάδες και μεγαλύτερα άτομα που δεν έχουν φθάσει στην ηλικία των 27 ετών και δεν έχουν το δικαίωμα απαλλαγής ή η αναβολής επιστράτευσης καλούνται να καταταχθούν για στρατιωτική θητεία.
Όσον αφορά τη φωτογραφία που συνοδεύει τις αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα και στα υπό εξέταση άρθρα και δείχνει νεαρούς στρατιώτες, έχει τραβηχτεί το 2018, δηλαδή σχεδόν 4 χρόνια πριν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Συνόδευε ανακοίνωση του τότε πρόεδρου της χώρας, Πέτρο Ποροσένκο, για της επέτειο 100 χρόνων της Συνοριακής Φρουράς της Ουκρανίας. Πουθενά δεν γίνεται αναφορά για ανήλικους στρατιώτες.
Τέλος, δεν υπάρχουν στοιχεία που να τεκμηριώνουν και να υποστηρίζουν τον ισχυρισμό ότι άτομα κάτω των 18 ετών πολεμούν στα μέτωπα της Ουκρανίας.
Συμπέρασμα
Ο ισχυρισμός προέρχεται από αναξιόπιστες πηγές που αποδεδειγμένα προωθούν την προπαγάνδα του Κρεμλίνου εναντίον της Ουκρανίας. Η σχετική νομοθεσία στην Ουκρανία, δεν επιτρέπει την κατάταξη σε άτομα κάτω των 18 ετών. Οι πηγές που έχουν διατυπώσει αυτόν τον ισχυρισμό, δεν έχουν παρουσιάσει σχετικές αποδείξεις.