Ο Ρώσος πρόεδρος Βλάντιμιρ Πούτιν παραχώρησε συνέντευξη στον Αμερικανό συντηρητικό δημοσιογράφο Τάκερ Κάρλσον που μεταδόθηκε την Πέμπτη 8/2/2024 το απόγευμα στις ΗΠΑ (01:00 της επομένης ώρα Ελλάδας). Κατά τις 2 ώρες της συνέντευξης, ο Πούτιν σχεδόν έκανε μονόλογο, κάνοντας και διαστρεβλώνοντας ιστορικές αναφορές και διατυπώνοντας ψευδείς ισχυρισμούς, όπως ότι η Ουκρανία προκάλεσε τη ρωσική εισβολή το 2022.
Η συνέντευξη ανάμεσα στον Βλαντίμιρ Πούτιν και τον Τάκερ Κάρλσον έχει ήδη αναλυθεί και ελεγχθεί από διάφορες πηγές, αποκαλύπτοντας αρκετές αμφισβητούμενες δηλώσεις και ανακρίβειες, ιδιαίτερα σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις ιστορικές αφηγήσεις.
Μία από τις κεντρικές δηλώσεις που έκανε ο Πούτιν ήταν η ισχυρισμός ότι η Ουκρανία ξεκίνησε τον πόλεμο και ότι οι ενέργειες της Ρωσίας ήταν απάντηση στην επιθετικότητα από τη Δύση και το Κίεβο. Αυτή η αφήγηση αντιβαίνει στα εδραιωμένα γεγονότα σχετικά με τους λόγους της σύγκρουσης, συμπεριλαμβανομένης της παράνομης προσάρτησης της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014 και της υποστήριξής της σε αυτονομιστές στην ανατολική Ουκρανία μετά την εξέγερση του Μαϊντάν.
Ο ισχυρισμός ότι η επέκταση του ΝΑΤΟ προς την ανατολή προκάλεσε τη Ρωσία αγνοεί το γεγονός ότι το τελικό κείμενο των συμφωνιών που συνήφθησαν στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου δεν απέκλεισε ρητά τέτοια επέκταση. Επιπλέον, παρά τον ισχυρισμό του Πούτιν, η προσέγγιση του ΝΑΤΟ προς τη Γεωργία και την Ουκρανία ήταν προσεκτική, χωρίς άμεση ενταξιακή διαδικασία, αντικρούοντας την ιδέα ότι η επιθετική επέκταση προκάλεσε τη Ρωσία. Δεν υπήρξε και δεν υπάρχει κάποια επίσημη γραπτή συμφωνία μεταξύ ΝΑΤΟ-ΕΣΣΔ, πόσο μάλλον μεταξύ ΝΑΤΟ-Ρωσίας, που να δεσμεύει οποιαδήποτε πλευρά. Η διαφωνία περί “υποσχέσεων” της Δύσης, κατά της επέκτασης του ΝΑΤΟ, ξεκίνησε από μια δήλωση του πρώην υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ το 1990, τέθηκε ως ζήτημα από τη Ρωσία για πρώτη φορά το 1993, και εντάθηκε μετά το 1995, κατόπιν αιτημάτων από χώρες του πρώην Συμφώνου της Βαρσοβίας, που εν τέλει εντάθηκαν στη Συμμαχία. Συνοπτικά, παρόλο που υπήρξαν συζητήσεις και διαβεβαιώσεις σχετικά με τη στρατιωτική παρουσία του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Γερμανία, ο ισχυρισμός ότι οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ έκαναν μια επίσημη, γενικευμένη υπόσχεση στη Σοβιετική Ένωση να μην επεκταθούν προς την ανατολή, δεν συμφωνεί με τα στοιχεία από τα ιστορικά αρχεία και τις δηλώσεις των εμπλεκόμενων μερών. Το πλαίσιο αυτών των συζητήσεων ήταν συγκεκριμένο και αφορούσε την επανένωση της Γερμανίας. Δεν έγινε καμία επίσημη συμφωνία σχετικά με την επέκταση ή μη του ΝΑΤΟ πέρα από τη Γερμανία.
Ο Πούτιν επανέλαβε επίσης ισχυρισμούς σχετικά με την ιστορική ενότητα της Ρωσίας και της Ουκρανίας, αρνούμενος την κυριαρχία της Ουκρανίας και παρουσιάζοντας τη σύγκρουση ως αναγκαίο μέτρο για την προστασία των ρωσόφωνων και για τη “αποναζιστικοποίηση” της Ουκρανίας. Αυτοί οι ισχυρισμοί διαψεύδονται ευρέως, καθώς η Ουκρανία είναι αναγνωρισμένο κυρίαρχο κράτος, και η αφήγηση της ναζιστικοποίησης έχει καταρριφθεί ως δικαιολογία για την εισβολή. Η διεθνής κοινότητα, συμπεριλαμβανομένου του ΟΗΕ, αναγνωρίζει την κυριαρχία της Ουκρανίας και έχει καταδικάσει τις στρατιωτικές ενέργειες της Ρωσίας.
Οι ισχυρισμοί του Πούτιν για γενοκτονία και ναζισμό είναι μέρος μιας μακρόχρονης προσπάθειας να υπονομευτεί η νομιμότητα των ουκρανικών κυβερνήσεων. Η συγκεκριμένη ρητορική, χρησιμοποιήθηκε ακόμη περισσότερο μετά την κατάληψη της Κριμαίας το 2014. Εξαιτίας των μεγάλων ρωσικών απωλειών στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο (Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος), η απέχθεια των πολιτών εναντίον των Ναζί, γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από τον Πούτιν για να δικαιολογήσει την εισβολή.
Το γεγονός ότι ο Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος είναι ο όρος που χρησιμοποιείται συνήθως για τον Β ‘Παγκόσμιο Πόλεμο από τους Ρώσους αποκρύπτει τη φύση της ρωσικής εμπλοκής στον πόλεμο πριν από το 1941. Αυτή η κρατική αφήγηση αποφεύγει μια ξεχωριστή κατανόηση της σοβιετικής συμμετοχής στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ιδιαίτερα του Σύμφωνου Ρίμπεντροπ – Μολότοφ και των σοβιετικών φρικαλεοτήτων που διαπράχθηκαν στην Πολωνία και τις Βαλτικές κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου μη επιθετικότητας μεταξύ της υπογραφής του Συμφώνου του 1939 και της ναζιστικής εισβολής της Σοβιετικής Ένωσης του 1941. Ο Νόμος κατά της Αποκατάστασης του Ναζισμού, που υπογράφηκε τον Πούτιν το 2014, ποινικοποιεί το δημόσιο λόγο σχετικά με αυτές τις σοβιετικές ενέργειες.
Την ίδια στιγμή, ακροδεξιά και νεοναζιστικά στοιχεία υπάρχουν και ακμάζουν στη Ρωσία, έχοντας μάλιστα συμμετάσχει σε πολεμικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία. Ωστόσο το καθεστώς είτε τα υποβαθμίζει, είτε ηθελημένα τα αγνοεί.
O Πούτιν αναφέρθηκε στην ανατίναξη των αγωγών Nord Stream, “δείχνοντας” ως υπεύθυνες τις ΗΠΑ. Το περιστατικό έχει προκαλέσει πολλές θεωρίες και αλληλοκατηγορίες, αλλά παραμένει χωρίς μια ξεκάθαρη απάντηση σχετικά με το ποιος είναι υπεύθυνος. Ευρωπαϊκές έρευνες έχουν υποδείξει σαμποτάζ, με τη Γερμανία και τη Δανία να διερευνούν το περιστατικό. Η Ρωσία έχει ζητήσει τη συμμετοχή της στις έρευνες και έχει κατηγορήσει τη Δύση για το σαμποτάζ. Το Κρεμλίνο έχει αποκλείσει κατηγορηματικά οποιαδήποτε ευθύνη, υποδεικνύοντας αντ’ αυτού ότι το Ηνωμένο Βασίλειο, η οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν κίνητρο καθώς επιδιώκουν να προμηθεύσουν περισσότερο υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) την Ευρώπη. Τα κίνητρα πίσω από αυτό το σαμποτάζ είναι πολύπλοκα, πιθανότατα στοχεύοντας στο να εκφοβίσουν τους Ευρωπαίους δείχνοντας την ευπάθεια στην ενεργειακή τους υποδομή. Ωστόσο, αυτή η πράξη έβλαψε επίσης αγωγούς που αποτελούσαν σημαντικά και πολυδάπανα έργα για τη Ρωσία και τους Ευρωπαίους συνεργάτες της, μειώνοντας την επιρροή της Ρωσίας έναντι της Ευρώπης. Περισσότερες λεπτομέρειες να αναμένεται να προκύψουν από τις ευρωπαϊκές έρευνες.
Τα σχόλια του Πούτιν σχετικά με τον ρόλο της Δύσης στον Βόρειο Καύκασο, όπου φέρεται να υποστήριξε τους “αυτονομιστές και τρομοκράτες”, έχουν αμφισβητηθεί από ερευνητές που δεν βρήκαν καμία απόδειξη υλικής υποστήριξης από τις Ηνωμένες Πολιτείες προς τους Τσετσένους αυτονομιστές. Οι ισχυρισμοί για την αμερικανική εμπλοκή στην περιοχή βασίζονται σε παρανοήσεις και υπερβολές ιστορικών γεγονότων.
Παραπλανητικές δηλώσεις για ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις: Ο Πούτιν ισχυρίστηκε ότι δυτικοί ηγέτες, όπως ο Μπόρις Τζόνσον, πίεσαν την Ουκρανία να απορρίψει συμφωνίες ειρήνης με τη Ρωσία. Δηλώσεις από τα εμπλεκόμενα μέρη δείχνουν ότι οι συζητήσεις για το πώς να χειριστούν τις διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία έχουν παρερμηνευτεί. Είχαν ως επίκεντρο την κυριαρχία της Ουκρανίας και το δικαίωμά της να υπερασπιστεί τον εαυτό της, αλλά και την αποκατάσταση των εδαφών της.
Επιπλέον, οι ψευδείς ισχυρισμοί δεν περιορίζονται στον Πούτιν. Η δήλωση του Κάρλσον ότι ήταν ο μόνος δυτικός δημοσιογράφος που επιδίωξε συνέντευξη με τον Πούτιν από την έναρξη της εισβολής έχει διαψευστεί, καθώς άλλοι δημοσιογράφοι έχουν κάνει παρόμοιες προσπάθειες, και ακόμα και το Κρεμλίνο έχει αρνηθεί την ισχυρισμό του Κάρλσον ως λανθασμένο.
Η αφήγηση ότι ο Carlson τοποθετήθηκε σε ουκρανική “λίστα δολοφονιών” λόγω της συνέντευξης στερείται αποδείξεων και έχει καταρριφθεί.
Συνοψίζοντας, η συνέντευξη περιείχε πολλαπλές ανακρίβειες και παραπλανητικές δηλώσεις, ιδιαίτερα σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία, την επέκταση του ΝΑΤΟ και τις ιστορικές αναφορές σχετικά με τις σχέσεις της Ρωσίας με τους γείτονές της. Αυτό δεν εξέπληξε κανέναν, διότι η ρωσική μηχανή προπαγάνδας, λέει συνεχώς πως η Ουκρανία είναι γεμάτη από ναζιστές και δημοσιεύει υποτιθέμενα αποδεικτικά στοιχεία στο διαδίκτυο. Σε αυτό προσθέτει μια σειρά από άλλες ρητορικές, όπως τα υποτιθέμενα βιολογικά εργαστήρια, ουκρανικές ωμότητες στα πεδία των μαχών, κ.α. Στην πραγματικότητα, εκατοντάδες ψευδείς ισχυρισμοί έχουν καταρριφθεί από οργανισμούς διασταύρωσης ειδήσεων.