Ο παρακάτω πίνακας προέρχεται από τη βάση δεδομένων του elections24.efcsn.com και αφορά τον αριθμό των fact-checks ανά θεματολογία. Απεικονίζει τις κύριες κατηγορίες παραπληροφόρησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο από την 1/1/2024, μέχρι 13/5/2024. Η παραπληροφόρηση σε θέματα γύρω από θρησκεία βρίσκεται στην 13η θέση. Στην 14η βρίσκονται θέματα που έχουν να κάνουν με την ταυτότητα φύλου, ενώ η μετανάστευση είναι στην 9η θέση (πολλά fact-checks ανήκουν σε περισσότερες από μια κατηγορίες).
Από την ίδια βάση δεδομένων, μπορούμε να δούμε πως για την Ελλάδα, οι αντίστοιχες θέσεις είναι η 10η για τη θρησκεία, η 3η για την ταυτότητα φύλου και η 5η για το μεταναστευτικό.
Οι παραπάνω πίνακες μας δείχνουν πως στην Ελλάδα, η παραπληροφόρηση γύρω από θρησκευτικά θέματα (πχ για τους μουσουλμάνους) και θέματα της LGBTQ+ κοινότητας και των μεταναστών, παρουσιάζουν αυξημένη τάση.
Παρακάτω θα δούμε πως η θρησκεία, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως εργαλείο παραπληροφόρησης και προπαγάνδας, μπορεί να διαμορφώσει την κοινή γνώμη στον ελληνόφωνο χώρο, με προεκτάσεις σε θέματα της LGBTQ+ κοινότητας και το μεταναστευτικό. Η χρήση της θρησκείας ως εργαλείο προπαγάνδας έχει σημαντικές ιδιαιτερότητες σε Ελλάδα και Κύπρο και θα δούμε από που πηγάζουν και πως έχουν διαμορφωθεί.
Σύμφωνα με έρευνα της διαΝΕΟσις για το 2022, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει υποστεί ιδιαίτερα σημαντική ζημιά στην εικόνα που είχαν για εκείνον οι Έλληνες πολίτες. Δύο χρόνια πριν, ο Ρώσος πρόεδρος ήταν ο τρίτος πιο δημοφιλής ηγέτης στην Ελλάδα με ποσοστό δημοτικότητας 41,3% μετά τον Μπαράκ Ομπάμα και τον Εμμανουέλ Μακρόν. Σήμερα, η δημοτικότητά του καταγράφεται μειωμένη κατά -22%.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως στην έρευνα της διαΝΕΟσις το 2018, σε ερώτηση «Με ποιον θα έμοιαζε ο ιδανικός πολιτικός ηγέτης για την Ελλάδα;» ο Βλαντιμίρ Πούτιν συγκέντρωσε τις περισσότερες προτιμήσεις των Ελλήνων στο 30%, έναντι της Άνγκελα Μέρκελ 14,2%, του Εμμανουέλ Μακρόν 12,8% και άλλων ηγετών με χαμηλότερα ποσοστά. Σήμερα θετική άποψη για τον Πούτιν εξακολουθεί να εκφράζει περίπου ο ένας στους πέντε Έλληνες.
Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η Ελλάδα (και κατ’ επέκταση και η Κύπρος), ήταν μια από τις πολλές ευρωπαϊκές χώρες, που στοχοποιήθηκε με σχετική παραπληροφόρηση. Για παράδειγμα, ο ισχυρισμός πως η Ελλάδα στοχοποιήθηκε με πυρηνικά, επειδή η χώρα μας έστειλε οπλισμό στην Ουκρανία. Ένας ακόμη ανυπόστατος ισχυρισμός, ήταν πως ο Ζελένσκι, απαγόρευσε την ελληνική γλώσσα και μειονότητα στην Ουκρανία.
Η “δεκτικότητα” των Ελλήνων σε ρητορικές του Κρεμλίνου, αλλά και η δημοφιλία του Πούτιν, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε μύθους και δεισιδαιμονίες που έχουν καλλιεργηθεί τους τελευταίους δυόμιση αιώνες.
Επισήμως, η Ελλάδα απέκτησε διπλωματικές επαφές με τη Ρωσία το 1828. Έκτοτε υπήρξαν πολλές διακυμάνσεις, θετικές και αρνητικές. Στο πρόσφατο παρελθόν, κατά τη δεκαετία της δεκαετίας του 2000, υπήρξε σύγκλιση απόψεων σε πολλά θέματα, όπως στην ενέργεια (αγωγός Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη), έως την άμυνα (παραλίγο αγορά τεθωρακισμένων οχημάτων μάχης 415 BMP-3 το 2007). Οι σχετικά καλές σχέσεις συνεχίστηκαν ως το 2018, όταν η Ελλάδα απέλασε δυο Ρώσους διπλωμάτες, με τη δικαιολογία πως να επιχείρησαν να επηρεάσουν πρόσωπα και καταστάσεις, κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών. Ο λόγος της ρωσικής ανάμειξης στο ζήτημα είναι προφανής. Η αναγνώριση της πΓΔΜ με το όνομα “Βόρεια Μακεδονία” από την Ελλάδα, ήρε το βέτο για την ένταξη του βαλκανικού κράτους στους κόλπους του ΝΑΤΟ, περιορίζοντας ακόμη περισσότερο το γεωπολιτικό αποτύπωμα της Μόσχας στην περιοχή.
Για πολλά χρόνια, ακόμη και πριν από την Ελληνική Επανάσταση του 1821, υπήρξε ένας μύθος που εντέχνως και εσκεμμένα καλλιεργήθηκε στην Ελλάδα, ότι η Ρωσία, το λεγόμενο “Ξανθό Γένος”, είναι ένας στενός σύμμαχος της Ελλάδας που θα στέκεται πάντα δίπλα της. Παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχουν ιστορικά στοιχεία που να τεκμηριώνουν αυτήν την άποψη (στην πραγματικότητα, η ρωσική και σοβιετική εξωτερική πολιτική ήταν συχνά κατά της Ελλάδας), αυτή η αντίληψη είναι κοινή και ιδιαιτέρως διλοφιλής, ακόμη και μέχρι σήμερα.
Πως ξεκίνησε ο μύθος του “Ξανθού Γένους”
Το 1751 περίπου, ο Έλληνας αρχιμανδρίτης και λόγιος Θεόκλητος Πολυειδής δημοσίευσε το “Όραμα του Αγαθάγγελου”, το οποίο αναφέρεται σε έναν ιερέα-μοναχό με το όνομα Ιερώνυμος Αγαθάγγελος που υποτίθεται ότι βίωσε προφητικό όραμα ενώ βρισκόταν στη Μεσσήνη της Ιταλίας το 1279 στο οποίο του είχαν αποκαλυφτεί αρκετές προφητείες.
Είναι ευρέως γνωστό ότι οι “προφητείες” ήταν πλαστογραφημένες και είχαν δημιουργηθεί και γραφτεί από τον Πολυειδή ώστε να είναι ασαφείς και διφορούμενες έτσι ώστε να μπορούν να ερμηνευτούν ποικιλοτρόπως.
Οι “προφητείες” του (ανύπαρκτου ως πρόσωπο) Αγαθάγγελου είναι το πιο διαδεδομένο κείμενο ολόκληρης της χρησμολογικής παράδοσης, που μετρά ήδη πάνω από 2,5 αιώνες ιστορίας (Αγαθαγγελισμός). Η επιλογή του ονόματος του Αγαθάγγελου (αγαθή αγγελία), παραπέμπει σε ένα “χαρμόσυνο” μήνυμα για τη σωτηρία και την ανύψωση του τότε (1750) σκλαβωμένου Ελληνισμού. Στην πορεία, το “μήνυμα” του Αγαθάγγελου θα ταυτιστεί με τη ρωσσοφιλία και το μύθο του “Ξανθού Γένους”, καθότι η “λύτρωση” -σύμφωνα πάντα με την “προφητεία”- θα ερχόταν μόνο μέσω της Ορθοδοξίας.
Σύμφωνα με τις «προφητείες», η Ελλάδα θα γινόταν μια από τις πιο ισχυρές χώρες του κόσμου, μέσω του Ορθόδοξου Χριστιανισμού, κάτι που θα οδηγούσε στη δημιουργία μιας νέας Βυζαντινής Αυτοκρατορίας έως το 1840, με τη βοήθεια του «Ξανθού Γένους», που ο Αγαθάγγελος προέβλεπε ότι θα ήταν η Ρωσία. Μεταγενέστερες προσθήκες ενίσχυσαν την έννοια του “Ξανθού Γένους” στον προφητικό μύθο, και ενώ στα μέσα του 18ου αιώνα η Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν ήδη σε παρακμή, η έννοια εξακολουθούσε να είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στους Έλληνες.
Συγκεκριμένα, η ιστορία του “Ξανθού Γένους” συνδέθηκε ακόμη περισσότερο με το όραμα του Αγαθάγγελου, μετά τους Ρωσοτουρκικούς πολέμους του 1768 – 1774 και 1787 – 1792, που και οι δύο κατέληξαν σε ρωσικές νίκες. Αυτά τα γεγονότα αύξησαν την πίστη στο ρόλο της Ρωσίας ως σωτήρα-προστάτη της Ελλάδας, κάτι που προωθήθηκε και από την τσαρική αυλή, παρά το γεγονός ότι το 1770, τα Ορλοφικά στην Ελλάδα, που υποκινήθηκαν από τη Ρωσία για να αποσπάσει την προσοχή των Οθωμανικών δυνάμεων κατά τους ρωσοτουρκικούς πολέμους του 1768 – 1774, κατέληξαν σε αποτυχία και οδήγησαν σε σφαγές μεταξύ του ελληνικού πληθυσμού, που αφέθηκε στις τύχες του από τη Ρωσία.
Μια εξέγερση στην Ακαρνανία κατά των βαυαρικών εκκλησιαστικών μεταρρυθμίσεων το 1836, εμπνεύστηκε από τις ιστορίες του Αγαθάγγελου. Οι τρεις πρώτες εκδόσεις των “προφητειών” εμφανίστηκαν το 1837 και 1838 (μέχρι τότε, οι “προφητείες” κυκλοφορούσαν ευρέως σε φυλλάδια), όταν οι Ρωσόφιλοι είχαν μεγαλύτερη επιρροή στο κυβέρνηση και την Ιερά Σύνοδο.
Οι “Προφητείες του Αγαθάγγελου”, είχαν τεράστια απήχηση στην αυλή της Αικατερίνης Β’ στην Πετρούπολη και ενίσχυσε σημαντικά το φιλελληνισμό στις ευρωπαϊκές πόλεις, που ο Πολυειδής επισκέφθηκε. Ταυτόχρονα, προώθησαν το επαναστατικό πνεύμα των υπόδουλων Ελλήνων, επειδή προέλεγαν τη μελλοντική απελευθέρωση του υπόδουλου Ελληνισμού. Ίσως αποτελούν μια ύστατη υπόμνηση του οικουμενικού χαρακτήρα του Ελληνισμού, που σαφώς βασίστηκε στον πόθο των Ελλήνων για απελευθέρωση από τον Οθωμανικό ζυγό.
Φτάνοντας στο σήμερα
Ένας μεγάλος αριθμός “προφητειών” από Έλληνες αγίους, γέροντες και μοναχούς, οι οποίες ως επί το πλείστον έχουν αλυτρωτικό και ενίοτε καταστροφολογικό (για την Τουρκία) χαρακτήρα, ισχυρίζονται ότι η Κωνσταντινούπολη για άλλη μια φορά θα τεθεί υπό ελληνικό έλεγχο, είτε με θεϊκή παρέμβαση ή βοήθεια από τους Ρώσους (ή και τα δύο), είναι ευρέως διαδεδομένη σε πολλά δημοσιεύματα.
Οι πιο διάσημες “προφητείες” προέρχονται από (τον αγιοποιημένο πλέον) μοναχό Γέροντα Παΐσιο, ο οποίος υποτίθεται ότι, μεταξύ άλλων, προφήτευσε για το “Ξανθό Γένος” και τον ρόλο του στη βοήθεια της Ελλάδας για την αποκατάσταση της λεγόμενης βυζαντινής δόξας.
Αν και αυτές οι “προφητείες” συχνά έρχονται σε αντίθεση μεταξύ τους, είναι ευρέως δημοφιλείς στην Ελλάδα, κυρίως στον ηλεκτρονικό και σπανιότερα στον έντυπο Τύπο. Οι προφητείες από αγίους, μοναχούς και γέροντες μοιράζονται εκατοντάδες ή ακόμη και χιλιάδες φορές μέσω των κοινωνικών δικτύων. Εκτός από αλυτρωτισμό, συχνά έχουν ακόμη και αντισημιτική χροιά.
Πούτιν, ο νέος Τσάρος και η Τρίτη Ρώμη
Ο Πούτιν παρουσιάζεται ως ο “Τσάρος” που θα βοηθήσει την Ελλάδα και θα εκπληρώσει τις προφητείες. Είναι απόλυτα φυσιολογικό, μια σεβαστή μερίδα των Ελλήνων, να βλέπουν τον Πούτιν και τη Ρωσία να υπερτερούν σε σχέση με την ΕΕ/ ΝΑΤΟ / ΗΠΑ, σε ζητήματα που κυμαίνονται από την ηθική ανωτερότητα, έως τη στρατιωτική υπεροχή. Αυτοί οι μύθοι καλλιεργούνται συστηματικά με τα χρόνια, και το γεγονός πως τις τελευταίες δεκαετίες η Ρωσία έχει ξεπεράσει το σοκ της κατάρρευσης της Σοβιετικής Ένωσης, γινόμενη σταδιακά μια καπιταλιστική (και ολιγαρχική) υπερδύναμη, έχει αναθερμάνει τις ελπίδες πολλών Ελλήνων πως η Ρωσία θα σπεύσει προς βοήθεια της Ελλάδας όταν χρειαστεί.
Στα μέσα του 15ου αιώνα και λίγο μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς εμφανίστηκε το ρωσικό δόγμα της “Τρίτης Ρώμης”. Η Ρωσία δηλαδή, αυτοχρήστηκε ως ο συνεχιστής της Ορθοδοξίας, αναλαμβάνοντας τα πρωτεία μετά τη Ρώμη και την Κωνσταντινούπολη.
Σύμφωνα με τον συγγραφέα Αλέξανδρο Μασσαβέτα, η φράση “Μόσχα, η Τρίτη Ρώμη” (βλέπε: Η Τρίτη Ρώμη. Η Μόσχα και ο θρόνος της ορθοδοξίας) είναι μέρος των σχολικών μας ακουσμάτων. Λίγοι γνωρίζουν ωστόσο πως ο αυτοπροσδιορισμός της Μόσχας ως “Τρίτης Ρώμης” τροφοδοτείται συστηματικά από μία εθνική γραμμή δημιουργίας θρησκευτικών “αποικιών”, με προφανή πολιτικά οφέλη.
Η από αιώνων ρωσική στρατηγική διείσδυσης και κυριαρχίας στον ορθόδοξο κόσμο γνώρισε νέα έξαρση τη μετασοβιετική εποχή. Στην Ελλάδα μαίνεται από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 μια καλοστημένη επιχείρηση “υβριδικού πολέμου”, που στοχεύει να στρέψει την ελληνική κοινωνία ενάντια στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Παράλληλα η Μόσχα προσπάθησε, με απειλές και πράξεις δολιοφθοράς κατά του πατριάρχη Βαρθολομαίου, να εμποδίσει τη δημιουργία αυτοκέφαλης Εκκλησίας στην Ουκρανία, την οποία θεωρεί πνευματική της “αποικία”. Έχοντας αποτύχει να εκβιάσει τις εξελίξεις, διέκοψε σχέσεις με την Κωνσταντινούπολη, την Αθήνα και με κάθε άλλη Εκκλησία που αναγνώρισε τη θρησκευτική χειραφέτηση της Ουκρανίας. Προσπάθησα, μελετώντας τη διαμόρφωση της ρωσικής ορθοδοξίας και την κοσμοθεωρία κράτους και Εκκλησίας στη Ρωσία, να κατανοήσω πώς γεννήθηκε η υπερφίαλη “γεωπολιτική της ορθοδοξίας”. Μόλις σήμερα, με την ορθόδοξη “οικουμένη” να κινδυνεύει να διχοτομηθεί, δείχνει ενδιαφέρον για όλα αυτά η ευρύτερη κοινωνία, πέραν του στενού κύκλου του κλήρου, των εκκλησιαστικών ιστορικών και των διπλωματών.
Το μεσαιωνικό λαϊκό αφήγημα της “Τρίτης Ρώμης” τροφοδοτείται σήμερα από μία εθνική γραμμή δημιουργίας θρησκευτικών “αποικιών” της Μόσχας, με προφανή πολιτικά οφέλη.
Η “γεωπολιτική των Εκκλησιών” που εκτυλίσσεται (και) στη χώρα μας, είναι ένα πολύπλοκο παίγνιο ισχύος για τη διατήρηση της ρωσικής επιρροής στην ελληνική κοινωνία, καθώς και του κύρους του Κρεμλίνου ως θεματοφύλακα των χριστιανικών αξιών, τις οποίες, σύμφωνα πάντα με τη Μόσχα, έχει απολέσει η Δύση. Με απλά λόγια, η θρησκεία είναι ένα ισχυρό εργαλείο άσκησης “ήπιας ισχύος” για λογαριασμό του Κρεμλίνου.
Η Ρωσία έχει χρηματοδοτήσει και υποστηρίξει φιλορωσικές θρησκευτικές ομάδες σε χώρες όπως η Ουκρανία, η Μολδαβία και οι χώρες της Βαλτικής. Εχει εκμεταλλευτεί θρησκευτικά ζητήματα για να διχάσει κοινωνίες και να αποσταθεροποιήσει χώρες, όπως στην περίπτωση της Συρίας. Τέλος, η Ρωσία έχει διαδώσει παραπληροφόρηση μέσω προσκείμενων μέσων ενημέρωσης σε άλλες χώρες και μέσων κοινωνικής δικτύωσης, με στόχο να επηρεάσει την κοινή γνώμη και να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη στους θεσμούς.
Εργαλειοποίηση της θρησκείας
Δεδομένου πως η Ρωσία και το Πατριαρχείο Μόσχας αυτοσυστήνονται ως θεματοφύλακες της χριστιανικής πίστης και έχουν αυτοχριστεί ως οι προστάτης των χριστιανών της Δύσης και ιδιαίτεερα της Ευρώπης. Για παράδειγμα, πρόσφατα αναλύσαμε τον ισχυρισμό πως η Εσθονία απειλεί να κλείσει όσα ορθόδοξα μοναστήρια που συνδέονται με το Πατριαρχείο Μόσχας. Η Εκκλησία της Ελλάδος έχει επίσης δεχτεί επιθέσεις προπαγάνδας και παραπληροφόρησης που συνδέονται με την απόφαση να αναγνωρίσει το αυτοκέφαλο της Ουκρανικής Εκκλησίας:
Η Ρωσία επιμένει πως κατέχει το πλεονέκτημα σε θέματα “χριστιανικής ηθικής”, στοχοποιόντας τη Δύση για τα δικαιώματα της LGBTQ+ κοινότητας. Τα άτομα αυτής της κοινότητας παρουσιάζονται να απολαμβάνουν δυσανάλογα προνόμια και να αποτελούν απειλή για τα παιδιά που θέλουν να υιοθετούν, με σκοπό την καταστροφή της παραδοσιακής οικογένειας.. Όλα αυτά, σύμφωνα πάντα με αυτές τις ρητορικές, λαμβάνουν χώρα με τις επίσημες “ευλογίες” της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχει στόχο να διαφθείρει την ηθική των παιδιών μέσω της LGBTQ+ κοινότητας. Η ηθική των αντιπάλων του Πούτιν, όπως για παράδειγμα της κόρης του Αλεξέι Ναβάλνι, αποτελεί πρώτης τάξεως στόχο της μηχανής προπαγάνδας του Κρεμλίνου. Ακόμη και οι σύζυγοι ηγετικών προσωπικοτήτων της Ευρώπης, όπως η Μπριζίτ Μακρόν, έχουν κατηγορηθεί πως στην πραγματικότητα είναι άνδρες. Η “παρηκμασμένη” Ευρώπη, αποτελεί συχνά θέμα πολιτικών που ασπάζονται ρητορικές του Κρεμλίνου, με πιο πρόσφατο παράδειγμα τον “ανάποδο σταυρό” του νικητή της φετινής Eurovision.
Παράλληλα, έχει εξαπολύσει μια συστηματική εκστρατεία παραπληροφόρησης κατά των μουσουλμάνων και των προνομίων που απολαμβάνουν στην Ευρώπη, συχνά εις βάρος των πολιτών της. Αυτές οι ρητορικές εντάσσονται στη γενικότερη παραπληροφόρηση που υπάρχει γύρω απο τους μετανάστες και χρησιμοποιείται ακόμη και από πολιτικούς κυρίως λαϊκιστικών κομμάτων. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ρωσία παρουσιάζεται ως ανάχωμα στην “εισβολή” των μουσουλμάνων και γενικά των μεταναστών.
Η Ορθόδοξη Πίστη αποτελεί εργαλείο άσκησης μαλακής ισχύος της Ρωσίας. Το Πατριαρχείο της Μόσχας επηρεάζεται απευθείας από το Κρεμλίνο, ενώ διάφορες θρησκευτικές οργανώσεις αποτελούν εργαλεία άσκησης εξωτερικής πολιτικής. Η παραπληροφόρηση για την “ηθική ανωτερότητα” και “καθαρότητα” της Ρωσίας, την ισχύ της και την εκπλήρωση αλυτρωτικών ιδεών, αποτελούν μέρος της μηχανής προπαγάνδας του Κρεμλίνου.
Στα πλαίσια της ρωσικής ανωτερώτητας, εντάσσεται και και η ρητορική της “αποναζιστικοποίησης” της Ουκρανίας που παρουσιάζεται ως “ιερό” καθήκον. Ο Πατριάρχης Κύριλλος, επικεφαλής της Ρωσικής Εκκλησίας, έχει δηλώσει την υποστήριξή του στον πόλεμο στην Ουκρανία, χαρακτηρίζοντάς τον “πνευματική μάχη” ενάντια στη Δύση.
—————————————————————————————————–
Επιπλέον πηγές
The Scourge of Fake News in Greece, Disinformation and Digital Media as a Challenge for Democracy, by Thanos Sitistas
Agathangelos Prophecies Concerning the Future of the Nations and Greece
Dictionary of Greek – Πολυειδής ή Πολυείδης, Θεόκλητος
ORACULAR PROPHECY AND THE POLITICS OF TOPPLING OTTOMAN RULE IN SOUTH EAST EUROPE By MARIOS HATZOPOULOS
Russia and the Making of Modern Greek Identity, 1821-1844 By Lucien J. Frary
Μιχαλόπουλος Δημήτριος, Αγαθάγγελος. Από τη νοσταλγία της νίκης στο όραμα του σύγχρονου κόσμου. Περιοδικό “Ευθύνη”, 230, Φεβρ. 1991, σ. 56-60
Βιβλιοφιλία, Τεύχος 133, 2011
FROM AGATHANGELOS TO THE MEGALE IDEA: RUSSIA AND THE EMERGENCE OF MODERN GREEK NATIONALISM – JOHN NICOLOPOULOS
Σλάβοι και Ελληνικός Κόσμος, Πρακτικά ‘Α Επιστημονικής Ημερίδας Τμήματος Σλαβικών Σπουδών, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Αυτό το άρθρο αποτελεί μέρος ενός κοινού έργου περισσότερων από 40 οργανισμών, συμπεριλαμβανομένου του Greece Fact Check, με επικεφαλής το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προτύπων Ελέγχου (EFCSN). Σκοπός του έργου είναι να καταπολεμήσει την παραπληροφόρηση στις ευρωπαϊκές εκλογές το 2024. Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες στο elections24.efcsn.com.