Τα φαινόμενα οικονομικών απατών μέσω των κοινωνικών δικτύων είναι αρκετά συνηθισμένα. Οι άνθρωποι πίσω από αυτές υποδύονται δημόσια πρόσωπα και γνωστές ιστοσελίδες (ακόμη και τραπεζικές) κατασκευάζοντας πιστά αντίγραφά τους. Σε όλες τις περιπτώσεις υπόσχονται μεγάλα κέρδη από επενδύσεις. Σκοπός τους όμως είναι να υποκλέψουν προσωπικά στοιχεία ανυποψίαστων χρηστών, από αριθμό τηλεφώνου και διευθύνσεις email, μέχρι κωδικούς τραπεζικών λογαριασμών.
Η απάτη που εξετάζουμε κυκλοφορεί ως χορηγούμενη διαφήμιση στο Facebook, το Instagram και το Messenger που ανήκουν στη Meta. Ακολουθεί παράδειγμα:
Η συγκεκριμένη διαφήμιση, που επικαλείται τον Ίλον Μασκ και φέρει το logo του “Πρώτου Θέματος”, έχει συγκεντρώσει σχεδόν 125 χιλιάδες θεάσεις το διάστημα από 2/12/2024 έως 10/12/2024 και εξακολουθεί να είναι ενεργή, όπως φαίνεται από τη Βιβλιοθήκη Διαφημίσεων (αρχειοθετημένο λινκ) της σελίδας που την προωθεί στο Facebook:
Κάνοντας κλικ στη διαφήμιση οδηγούμαστε σε σελίδα “κλώνο” του Πρώτου Θέματος, που φιλοξενεί υποτιθέμενη “συνέντευξη” του πρωθυπουργού. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης φέρεται να εκθειάζει μια επενδυτική πλατφόρμα που την αποκαλούν “Immediate Vault”. Η “ιστοσελίδα” του Πρώτου Θέματος δεν είναι η αληθινή (protothema.gr), αλλά μια απατηλή με URL “https://clear-quest.com/nvyNpgt2”.
Η ανωτέρω ψεύτικη ιστοσελίδα θέλει να μας οδηγήσει σε επενδυτική πλατφόρμα και για να πείσει τους αναγνώστες παραθέτει ανύπαρκτες δηλώσει του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη:
“…ο καθένας μπορεί να αρχίσει να επενδύει τα χρήματά του και να λαμβάνει παθητικό εισόδημα μέσω του Immediate Vault… Αρχικά, το σχέδιο προοριζόταν να παρέχει φυσικό αέριο και πετρέλαιο στην Ελλάδα και τις γειτονικές ευρωπαϊκές χώρες. Χάρη σε αυτό το έργο, κάθε πολίτης που επενδύει μόλις 200 ευρώ έχει την ευκαιρία να κερδίζει 3.500 ευρώ τον μήνα! Επιπλέον, μόλις ξεκινήσετε τη διαδικασία επένδυσης, το πρώτο σας κέρδος μπορεί να μεταφερθεί στον τραπεζικό σας λογαριασμό μέσα στην πρώτη εβδομάδα! Με άλλα λόγια, με αυτόν τον τρόπο μπορείτε να βγείτε στη σύνταξη, καθώς τα 3.500 ευρώ είναι ένα αρκετά αξιόλογο ποσό για να ζει κανείς.“
Κατόπιν, ζητείται από τους ανυποψίαστους αναγνώστες να εισέλθουν στην πλατφόρμα και να δώσουν ορισμένα προσωπικά στοιχεία όπως ονοματεπώνυμο, διεύθυνση email και αριθμό τηλεφώνου:
Αμέσως μετά θα τους ζητηθεί να καταθέσουν χρήματα για επενδύσεις που θα τους αποφέρουν μεγάλα κέρδη. Πρόκειται περί απάτης.
Η συγκεκριμένη σελίδα έχει ενεργοποιημένες 10 διαφημίσεις με απατηλό περιεχόμενο:
Οι επενδυτικές απάτες στα κοινωνικά δίκτυα είναι ένα συχνό φαινόμενο, γι’ αυτό είναι σημαντικό να είστε προσεκτικοί. Ακολουθούν οδηγίες για την προφύλαξη:
- Εάν φαίνεται πολύ καλή προσφορά για να είναι αληθινή, πρόκειται για απάτη. Εξετάστε προσεκτικά τις υποσχέσεις για γρήγορα κέρδη ή εγγυημένες αποδόσεις.
- Ελέγξτε εάν ο οργανισμός ή το άτομο που προωθεί την επένδυση είναι αξιόπιστο. Ψάξτε για κριτικές ή σχόλια στο διαδίκτυο.
- Πολλές διαφημίσεις στα κοινωνικά δίκτυα προβάλλουν ψεύτικες μαρτυρίες ή διασημότητες για να κερδίσουν την εμπιστοσύνη σας.
- Οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης δεν ελέγχουν πάντα την αξιοπιστία αυτών των διαφημίσεων. Ακόμη και αν υποβάλλετε αναφορά για απάτη στην πλατφόρμα, ενδέχεται να σας απαντήσει πως η απατηλή ανάρτηση δεν παραβιάζει τους κανόνες της.
- Οι απατεώνες συχνά προσπαθούν να σας πιέσουν να επενδύσετε άμεσα. Μην παίρνετε βιαστικές αποφάσεις.
- Μη μοιράζεστε πληροφορίες όπως αριθμό τηλεφώνου, αριθμούς τραπεζικών λογαριασμών ή κωδικούς PIN.
- Αποφύγετε να κατεβάσετε εφαρμογές ή να συνδεθείτε σε άγνωστους ιστότοπους. Ακόμη και αν μια ιστοσελίδα φαίνεται γνήσια, ελέγξτε πάντα το URL. Για παράδειγμα, το γνήσιο URL της Εθνικής Τράπεζας είναι nbg.gr. Αν μπείτε σε κάποια ιστοσελίδα με διαφορετικό URL (τυχαίο παράδειγμα nbgbank.site/el), ακόμη και αν είναι ολόιδια με αυτή της Τράπεζας, μην την εμπιστευτείτε. Το ίδιο ισχύει και για ιστοσελίδες κρατικών υπηρεσιών.
- Ψάξτε για σημάδια απάτης, όπως κακή ποιότητα ιστοσελίδων (πχ, ορθογραφικά λάθη) και emails από ύποπτες διευθύνσεις που δεν φαίνονται επίσημες.
- Αν υποψιάζεστε απάτη, επικοινωνήστε με την αστυνομία ή αρμόδιες αρχές (π.χ. Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος).