ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΣ: Aπόλυτη αποτελεσματικότητα του εμβολίου μόλις 0,84%.
Όσοι έκαναν το εμβόλιο είχαν όφελος κάτω από 1%.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Ο ισχυρισμός του Κυριάκου Βελόπουλου βασίζεται σε διαστρεβλωμένη παρουσίαση στατιστικών δεδομένων που μειώνει την πραγματική αποτελεσματικότητα του εμβολίου. Η παράθεση μόνο της “απόλυτης αποτελεσματικότητας” του εμβολίου που ανέρχεται σε 0,84%, αφήνει εκτός το σημαντικό δεδομένο πως οι εμβολιασμένοι είχαν 95% λιγότερες πιθανότητες να κολλήσουν COVID-19 σε σχέση με τους ανεμβολίαστους.
Ο ισχυρισμός εμφανίστηκε στο προφίλ στο Κυριάκου Βελόπουλου (αργότερα την κατέβασε, αλλά μπορείτε να τη δείτε αρχειοθετημένη εδώ) και του γιατρού Δημήτρη Γάκη στο X. Ακολουθεί η αυτούσια η ανάρτηση του Δημήτρη Γάκη:
Οι εξεταζόμενες αναρτήσεις επικαλούνται ένα βίντεο από τον οργανισμό Canadian COVID Care Alliance (CCCA). Πρόκειται για μια αντιεμβολιαστική ομάδα που ισχυρίζεται ότι παρέχει “επιστημονική ενημέρωση” για τον COVID-19, αλλά στην πραγματικότητα είναι γνωστή για τη διάδοση ψευδών και παραπλανητικών πληροφοριών για τα εμβόλια. Η συγκεκριμένη ομάδα έπαιξε σημαντικό ρόλο στην παραπληροφόρηση για την COVID-19 και τα εμβόλια στον Καναδά.
Στην προκειμένη περίπτωση, αμφισβητούν την αποτελεσματικότητα του εμβολίου που ανέρχεται στο 95%. Μια κοινή παρανόηση είναι ότι η αποτελεσματικότητα 95% σημαίνει ότι στην κλινική δοκιμή της Pfizer, το 5% των εμβολιασμένων ατόμων προσβλήθηκε από COVID. Αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια. Το πραγματικό ποσοστό των εμβολιασμένων ατόμων στις δοκιμές Pfizer (και Moderna) που προσβλήθηκαν από τον COVID-19 ήταν περίπου εκατό φορές μικρότερο από αυτό, δηλαδή 0,04%. Αυτό που σημαίνει στην πραγματικότητα είναι ότι το 95% των εμβολιασμένων ατόμων στην κλινική δοκιμή, είχαν 95% χαμηλότερο κίνδυνο να κολλήσουν COVID-19 σε σύγκριση με τους συμμετέχοντες της ομάδας ελέγχου, οι οποίοι δεν είχαν εμβολιαστεί. Με άλλα λόγια, τα εμβολιασμένα άτομα στην κλινική δοκιμή της Pfizer είχαν 20 φορές λιγότερες πιθανότητες από την ομάδα ελέγχου των ανεμβολίαστων να νοσήσουν από COVID-19.
Η CCCA, δημοσίευσε το 2023 το βίντεο με τίτλο: “Relative vs Absolute Risk Reduction” (Σχετική Μείωση Κινδύνου έναντι Απόλυτης Μείωσης Κινδύνου). Στο βίντεο παραποιεί δεδομένα από τις κλινικές δοκιμές της Pfizer για να δημιουργήσει την εντύπωση ότι το εμβόλιο είναι σχεδόν άχρηστο. Βασίζει τον ισχυρισμό της στην “Απόλυτη Μείωση Κινδύνου” (Absolute Risk Reduction – ARR) αντί για τη “Σχετική Μείωση Κινδύνου” (Relative Risk Reduction – RRR). Η ARR και η RRR είναι δύο πολύ διαφορετικοί τρόποι μέτρησης της αποτελεσματικότητας ενός εμβολίου. Η CCCA ανέφερε ότι η RRR του εμβολίου της Pfizer είναι 95%, αλλά παρουσίασε παραπλανητικά ότι είναι σημαντικότερη ως προς το ποσοστό της προστασίας των εμβολιασμένων η ARR (0,84%).
Με πολύ απλά λόγια, η διαφορά μεταξύ Απόλυτης Μείωσης Κινδύνου (AAR) έναντι Σχετικής Μείωσης Κινδύνου (RRR) μπορεί να ερμηνευτεί ως εξής (υπεραπλουστευμένα):
Αν (θεωρητικά) έχουμε χίλια άτομα που δεν εμβολιάστηκαν και χίλια που εμβολιάστηκαν, στην πρώτη περίπτωση (ανεμβολίαστοι), 100 άτομα θα αρρωστήσουν (10%). Στη δεύτερη περίπτωση (εμβολιασμένοι), μόνο 10 άτομα μόνο 10 άτομα θα αρρωστήσουν (1%). Αυτό σημαίνει πως η διαφορά μεταξύ ανεμβολίαστων και εμβολιασμένων όσον αφορά την προστασία, ανέρχεται σε 90%.
Η ARR φαίνεται μικρή, αλλά η πραγματική προστασία (RRR) είναι πολύ σημαντική.
Η CCCA βάσισε τον παραπλανητικό ισχυρισμό στη μελέτη της Pfizer και συγκεκριμένα τη φάση 3. Στην ομάδα “placebo” (ανεμβολίαστοι), δηλαδή αυτοί που έλαβαν ψεύτικο εμβόλιο, 162 από περίπου 18.325 συμμετέχοντες μολύνθηκαν από COVID-19. Στην ομάδα εκείνων που έλαβαν πραγματικό εμβόλιο, 8 άτομα από περίπου 18.198 συμμετέχοντες μολύνθηκαν από COVID-19. Το εμβόλιο μείωσε απόλυτα τον κίνδυνο μόλυνσης στον πληθυσμό κατά 0,84% (ARR). Ωστόσο, το σημαντικότερο στοιχείο είναι ότι οι εμβολιασμένοι είχαν 95% λιγότερες πιθανότητες να κολλήσουν COVID-19 σε σχέση με τους ανεμβολίαστους (RRR).
Παρεμφερείς ισχυρισμούς έχουν καταρρίψει στο παρελθόν το Reuters, το Politifact και το Fact-Check Cyprus.
Συμπέρασμα
Η παράθεση μόνο της “απόλυτης αποτελεσματικότητας” του εμβολίου που ανέρχεται σε 0,84%, αφήνει εκτός το σημαντικό δεδομένο πως οι εμβολιασμένοι είχαν 95% λιγότερες πιθανότητες να κολλήσουν COVID-19 σε σχέση με τους ανεμβολίαστους.
Πηγές
- Ανάρτηση Κυριάκου Βελόπουλου (έχει αφαιρεθεί από τον ίδιο, αρχειοθετημένη εδώ)
- Ανάρτηση Δημητρίου Γάκη
- https://rumble.com/vobcg5-relative-vs-absolute-risk-reduction.html
- https://www.canadiancovidcarealliance.org/about-us/
- https://en.wikipedia.org/wiki/COVID-19_misinformation_in_Canada
- https://www.livescience.com/covid-19-vaccine-efficacy-explained.html
- https://www.pfizer.com/news/press-release/press-release-detail/pfizer-and-biontech-announce-publication-results-landmark
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4763519/
- https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2034577?query=featured_home
- https://www.reuters.com/article/fact-check/why-relative-risk-reduction-not-absolute-risk-reduction-is-most-often-used-in-idUSL2N2NK1XA/
- https://www.politifact.com/factchecks/2021/may/28/instagram-posts/instagram-post-misleads-vaccine-efficacy-conflatin/
- https://www.facebook.com/photo.php?fbid=4340038472674222&id=443945345616907&set=a.3955045021173571
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7996517/?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTAAAR0fK7y5Uy8Ji_R1fJN_N47TCfsfIfwTmD50kXW4G03i0w0SSlIjNrkavHo_aem_Q5i7sCvuurDTJWNj-BVy9A
- https://www.thelancet.com/journals/lanmic/article/PIIS2666-5247(21)00069-0/fulltext?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTAAAR0fK7y5Uy8Ji_R1fJN_N47TCfsfIfwTmD50kXW4G03i0w0SSlIjNrkavHo_aem_Q5i7sCvuurDTJWNj-BVy9A
- https://bestpractice.bmj.com/info/us/toolkit/ebm-tools/a-glossary-of-ebm-terms/