Το τελευταίο διάστημα έχει παρατηρηθεί πως ένα τυχερό παιχνίδι που λέγεται “Plinko”, διαφημίζεται έντονα μέσω κοινωνικών δικτύων και ιδιαίτερα μέσω Instagram. Πρόκειται για απατηλές διαφημίσεις που επιστρατεύουν διάφορα πρόσωπα, συχνά δημόσια, που (εν αγνοία τους) προωθούν διάφορες σελίδες σχετιζόμενες δήθεν με το “Plinko” και δήθεν αποφέρουν πάντα κέρδη. Τα βίντεο είναι συνήθως deepfakes, δηλαδή έχουν κατασκευαστεί με τεχνητή νοημοσύνη.
Σε αυτό το λινκ μπορείτε να δείτε 3 βίντεο που διαφημίστηκαν μέσω Instagram. Τα συγκεκριμένα βίντεο ξεφεύγουν από τα φίλτρα ανίχνευσης απατηλού περιεχομένου της πλατφόρμας.
Πως δουλεύει η απάτη
Το Plinko (ειδικά στις online εκδόσεις) είναι ένα τυχερό παιχνίδι, αλλά υπάρχουν διαφορετικά επίπεδα κινδύνου που επηρεάζουν τις πιθανότητες κέρδους και απώλειας. Δεν υπάρχει κάποια στρατηγική που να εξασφαλίζει σταθερά κέρδη, σε αντίθεση με όσα υποστηρίζονται στα βίντεο. Στο παιχνίδι, ο παίκτης ρίχνει μια μπάλα ή έναν δίσκο από την κορυφή ενός τριγωνικού ταμπλό με καρφιά. Καθώς πέφτει, αναπηδά τυχαία στα καρφιά μέχρι να καταλήξει σε μία από τις διαθέσιμες υποδοχές στο κάτω μέρος, οι οποίες υποτίθεται ότι έχουν διαφορετικές αποδόσεις πληρωμών.
Ωστόσο, στις περιπτώσεις που εξετάζουμε, ο χρήστης ανακατευθύνεται σε ιστοσελίδες (παράδειγματα εδώ, εδώ, εδώ και εδώ) που σε κάποιες περιπτώσεις, εκ πρώτης όψεως μοιάζουν με το περιβάλλον του Google Play, ή του App Store. Στην πραγματικότητα όμως, το θύμα θα βρεθεί σε ιστοσελίδες με ονόματα όπως gr.plinko-lux.store, grleon.play-plinki.com κτλ.
Ακολουθεί παράδειγμα βίντεο:
Ακολουθεί παράδειγμα όπου μια άλλη ομιλούσα αναφέρει πως μπορεί κάποιος να κερδίσει χρήματα από το Plinko και στο κάτω μέρος του βίντεο βλέπουμε να μας καλούν να κατεβάσουμε την εφαρμογή από το Google Play, ή το App Store. Ωστόσο, αν κάνουμε κλικ στη λήψη, θα μεταφερθούμε σε απατηλή ιστοσελίδα που έχει κατασκευαστεί για να μοιάζει με το Google Play. Στην πραγματικότητα, θα μας μεταφέρουν στο “win.plinkorush.fun”(απάτη), αντί για το σωστό που είναι το “play.google.com/store/games.”
Ανάλογες απάτες έχουν εμφανιστεί και στο εξωτερικό, ειδικά στις πλατφόρμες της Meta (Facebook, Instagram κτλ) που δέχεται χρήματα και εγκρίνει διαφημιστικό περιεχόμενο χωρίς να το φιλτράρει.
Εάν ένας χρήστης κάνει κλικ στο κουμπί λήψης, αντί για μια νόμιμη εφαρμογή, είναι πιθανό να εγκαταστήσει κακόβουλο λογισμικό ή μια ψεύτικη εφαρμογή, σχεδιασμένη είτε για να κλέψει πληροφορίες είτε για να τον εγγράψει σε συνδρομές επί πληρωμή χωρίς τη γνώση του. Εναλλακτικά, μπορεί να ανακατευθυνθεί σε σελίδες που αποσκοπούν στην υποκλοπή προσωπικών ή οικονομικών δεδομένων (phishing).
Τι πρέπει να κάνετε
Σύμφωνα με το malwaretips.com, αν έχετε πέσει θύμα της απάτης, πρέπει να κάνετε τα εξής:
🔹Απεγκαταστήστε αμέσως οποιαδήποτε εφαρμογή κατεβάσατε από τους ύποπτους συνδέσμους. Μην τις ανοίξετε ξανά και βεβαιωθείτε ότι έχουν διαγραφεί εντελώς από τη συσκευή σας.
🔹 Εκτελέστε έναν πλήρη έλεγχο για ιούς και κακόβουλο λογισμικό χρησιμοποιώντας αξιόπιστο λογισμικό ασφαλείας. Ορισμένες κακόβουλες εφαρμογές είναι δύσκολο να εντοπιστούν, επομένως είναι σημαντικός ένας βαθύς έλεγχος. Ακολουθήστε τις οδηγίες για καραντίνα και αφαίρεση τυχόν απειλών.
🔹 Αλλάξτε αμέσως τους κωδικούς πρόσβασης αν εισαγάγατε προσωπικά στοιχεία ή συνδεθήκατε σε λογαριασμούς μέσω των ψεύτικων σελίδων της απάτης. Χρησιμοποιήστε ισχυρούς, μοναδικούς κωδικούς για κάθε λογαριασμό και ενεργοποιήστε τον έλεγχο ταυτότητας δύο παραγόντων (2FA) όπου είναι δυνατόν.
🔹 Ελέγξτε τον τηλεφωνικό σας λογαριασμό και τις κινήσεις της πιστωτικής σας κάρτας για τυχόν ύποπτες χρεώσεις από συνδρομές premium εφαρμογών στις οποίες δεν εγγραφήκατε συνειδητά. Αν εντοπίσετε παράνομες χρεώσεις, ενημερώστε αμέσως την τράπεζά σας ή τον πάροχο κινητής τηλεφωνίας και ζητήστε επιστροφή χρημάτων.
🔹 Αν δώσατε οικονομικά στοιχεία (π.χ. αριθμό πιστωτικής κάρτας ή τραπεζικού λογαριασμού) σε σελίδες απάτης, επικοινωνήστε με την τράπεζά σας και τους παρόχους καρτών για να τους ειδοποιήσετε. Μπορούν να ενεργοποιήσουν πρόσθετη παρακολούθηση για απάτες ή να εκδώσουν νέες κάρτες αν χρειαστεί.
🔹 Αναφέρετε τις διαφημίσεις της απάτης στο Instagram, αν τις εντοπίσατε εκεί. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στην αφαίρεσή τους και στην προστασία άλλων χρηστών. Επίσης, μπορείτε να καταγγείλετε την απάτη στις αρμόδιες αρχές.
🔹 Ενημερώστε φίλους και συγγενείς για την απάτη ώστε να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση. Όσο περισσότεροι γνωρίζουν πώς λειτουργούν αυτές οι απάτες, τόσο λιγότερο πιθανό είναι να πέσουν θύματα.
🔹 Προσέξτε για πιθανές νέες απάτες. Μερικές φορές, οι απατεώνες μπορεί να σας προσεγγίσουν προσποιούμενοι την υποστήριξη πελατών για να σας «βοηθήσουν» με προβλήματα που προκάλεσαν οι ίδιοι. Να είστε εξαιρετικά προσεκτικοί με τέτοιες ανεπιθύμητες επαφές.
🔹 Στο μέλλον, να είστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί με “επώνυμες” διαφημίσεις, ειδικά όσες υπόσχονται εύκολο κέρδος. Αν κάτι φαίνεται πολύ καλό για να είναι αληθινό, πιθανότατα είναι απάτη. Πάντα να επαληθεύετε τους ισχυρισμούς ανεξάρτητα.
🔹 Κατεβάζετε εφαρμογές μόνο από επίσημα καταστήματα εφαρμογών (Google Play, App Store) και ελέγχετε προσεκτικά τις κριτικές και τα στοιχεία του προγραμματιστή. Οι απατεώνες μπορούν μερικές φορές να “περάσουν” κακόβουλες εφαρμογές ακόμα και σε επίσημες πλατφόρμες.
Γενικές οδηγίες
Οι οικονομικές απάτες στα κοινωνικά δίκτυα είναι ένα συχνό φαινόμενο, γι’ αυτό είναι σημαντικό να είστε προσεκτικοί. Ακολουθούν οδηγίες για την προφύλαξη:
- Εάν φαίνεται πολύ καλή προσφορά για να είναι αληθινή, πρόκειται για απάτη. Εξετάστε προσεκτικά τις υποσχέσεις για γρήγορα κέρδη ή εγγυημένες αποδόσεις.
- Ελέγξτε εάν ο οργανισμός ή το άτομο που προωθεί την επένδυση είναι αξιόπιστο. Ψάξτε για κριτικές ή σχόλια στο διαδίκτυο.
- Πολλές διαφημίσεις στα κοινωνικά δίκτυα προβάλλουν ψεύτικες μαρτυρίες ή διασημότητες για να κερδίσουν την εμπιστοσύνη σας.
- Οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης δεν ελέγχουν πάντα την αξιοπιστία αυτών των διαφημίσεων.
- Ακόμη και αν υποβάλλετε αναφορά για απάτη στην πλατφόρμα, ενδέχεται να σας απαντήσει πως η απατηλή ανάρτηση δεν παραβιάζει τους κανόνες της.
- Οι απατεώνες συχνά προσπαθούν να σας πιέσουν να επενδύσετε ή να παίξετε άμεσα. Μην παίρνετε βιαστικές αποφάσεις.
- Μη μοιράζεστε πληροφορίες όπως αριθμό τηλεφώνου, αριθμούς τραπεζικών λογαριασμών ή κωδικούς PIN.
- Αποφύγετε να κατεβάσετε εφαρμογές ή να συνδεθείτε σε άγνωστους ιστότοπους. Ακόμη και αν μια ιστοσελίδα φαίνεται γνήσια, ελέγξτε πάντα το URL. Για παράδειγμα, το γνήσιο URL της Εθνικής Τράπεζας είναι nbg.gr. Αν μπείτε σε κάποια ιστοσελίδα με διαφορετικό URL (τυχαίο παράδειγμα nbgbank.site/el), ακόμη και αν είναι ολόιδια με αυτή της Τράπεζας, μην την εμπιστευτείτε. Το ίδιο ισχύει και για ιστοσελίδες γνωστών ΜΜΕ, κρατικών υπηρεσιών και εφαρμογών.
- Ψάξτε για σημάδια απάτης, όπως κακή ποιότητα ιστοσελίδων (πχ, ορθογραφικά λάθη) και emails από ύποπτες διευθύνσεις που δεν φαίνονται επίσημες.
- Αν υποψιάζεστε απάτη, επικοινωνήστε με την αστυνομία ή αρμόδιες αρχές (π.χ. Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος).