Μερικοί ισχυρισμοί είναι δύσκολο να επαληθευτούν – για παράδειγμα, αν μια αποστολή αποτύχει να βρει ένα φάντασμα ή τον βροντόσαυρο, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει. Η απουσία αποδείξεων δεν αποτελεί απόδειξη της απουσίας.
Άλλοι ισχυρισμοί είναι πιο εύκολοι – για παράδειγμα, η κανιβαλιστική εκπαίδευση του πλατυσκουλικου ή η αναγγελία ότι οι αποικίες βακτηριδίων που εκτίθενται σε ένα αντιβιοτικό μέσα σε ένα πιάτο με άγαρ* αναπτύσσονται προσεύχεται κανείς για την αύξησή τους (αν συγκριθεί με τον έλεγχο των βακτηριδίων που δεν έχει εξιλεωθεί μέσω της προσευχής). Μερικοί ισχυρισμοί παράδειγμα, οι μηχανές αέναης κίνησης – μπορούν να αποκλειστούν με τις θεμελιώδεις αρχές της φυσικής. Εκτός όλων αυτών, δεν είναι ότι γνωρίζουμε πριν εξετάσουμε τις αποδείξεις πως αυτές οι έννοιες είναι λανθασμένες.
Άλλωστε κάποια πιο παράξενα πράγματα ενσωματώνονται καθημερινά στον κορμό της επιστήμης.
Η ερώτηση, όπως πάντα, είναι το πόσο καλές είναι οι αποδείξεις. Tο βάρος της απόδειξης σίγουρα πέφτει στους ώμους εκείνων που προωθούν αυτούς τους ισχυρισμούς. Όπως αποκαλύπτεται, μερικοί παράγοντες θεωρούν ότι ο σκεπτικισμός είναι εμπόδιο, ότι η αληθινή επιστήμη είναι έρευνα χωρίς σκεπτικισμό. Ίσως έχουν εν μέρει δίκιο. Αλλά το “εν μέρει” δεν αποδεικνύει τίποτα.
Η παραψυχολόγος Σούζαν Μπλάκμορ περιγράφει ένα από τα βήματα προς μια πιο σκεπτικιστική συμπεριφορά σχετικά με τα “ψυχικά φαινόμενα’’:
Μια μητέρα και κόρη από τη Σκωτία ισχυρίστηκαν ότι μπορούσαν να επιλέγουν εικόνες η μια από το μυαλό της άλλης. Διάλεξαν να παίξουν χαρτιά για να επαληθεύσουν τον ισχυρισμό τους επειδή αυτό συνήθιζαν και στο σπίτι. Τις άφησα να διαλέξουν το δωμάτιο στο οποίο θα δοκιμάζονταν και βεβαιώθηκα ότι δεν υπήρχε φυσιολογικός τρόπος για τον “δέκτη” να δει τα χαρτιά. Απέτυχαν. Δεν μπόρεσαν να πουν περισσότερα σωστά απ’ όσο κατά τύχη είπαν και απογοητεύτηκαν οικτρά. Είχαν πραγματικά πιστέψει ότι μπορούσαν να το κάνουν και έτσι άρχισα να καταλαβαίνω πόσο εύκολα μπορούσε κανείς να ξεγελάσει τον εαυτό του από την ίδια του την επιθυμία να πιστέψει σε κάτι.
Είχα παρόμοιες εμπειρίες με αρκετούς ραβδοσκόπους, παιδιά που ισχυρίζονταν ότι μπορούσαν να μετακινούν αντικείμενα με ψυχοκίνηση και αρκετούς που έλεγαν ότι έχουν τηλεπαθητικές δυνάμεις. Όλοι απέτυχαν. Ακόμα και τώρα έχω έναν πενταψήφιο αριθμό, μια λέξη και ένα μικρό αντικείμενο στην κουζίνα του σπιτιού μου. Ο τόπος και τα αντικείμενα είχαν επιλεχθεί από έναν νεαρό που σκόπευε να τα “δει” ενώ θα ταξίδευε έξω από το σώμα του. Βρίσκονται εκεί επί τρία χρόνια. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, δεν πέτυχε τίποτα.
“Τηλεπάθεια” σημαίνει κυριολεκτικά να νιώθεις από απόσταση ·όπως ακριβώς το “τηλέφωνο” σημαίνει να ακούς από απόσταση και “τηλεόραση” να βλέπεις από απόσταση. Η λέξη προϋποθέτει την επικοινωνία όχι σκέψεων αλλά συναισθημάτων. Γύρω στο ένα τέταρτο όλων των Αμερικανών πιστεύουν ότι έχουν βιώσει κάτι σαν τηλεπάθεια. Άνθρωποι που γνωρίζουν ο ένας τον άλλον πολύ καλά, που ζουν μαζί, που έχουν νιώσει τα συναισθήματα ο ένας του άλλου, τις σχέσεις και τον τρόπο σκέψης τους, συχνά προβλέπουν αυτό που πρόκειται να πει ο σύντροφός τους. Αυτό οφείλεται απλώς στις πέντε αισθήσεις και την ανθρώπινη ευαισθησία και ευφυΐα. Μπορεί να φαίνεται εξωαισθητηριακό, αλλά δεν είναι αυτό που περιμένει κανείς από τη λέξη “τηλεπάθεια”. Αν ποτέ εμφανιζόταν κάτι τέτοιο και ήταν αναμφισβήτητο, τότε νομίζω ότι θα ήταν αναγνωρίσιμες και οι φυσικές του αιτίες – ίσως ηλεκτρικά κύματα στον εγκέφαλο.
Η ψευδοεπιστήμη με κανέναν τρόπο δεν σημαίνει το ίδιο με το υπερφυσικό, που εξ ορισμού είναι κάτι έξω από τη Φύση.
Είναι απλώς πιθανό ότι μερικοί από αυτούς τους υπερφυσικούς ισχυρισμούς μπορεί κάποια μέρα να αποδειχτούν με αδιάσειστα επιστημονικά δεδομένα. Αλλά θα ήταν ανόητο να δεχτούμε οτιδήποτε από αυτά χωρίς επαρκείς αποδείξεις.
Στο πνεύμα του δράκου στο γκαράζ, είναι πολύ καλύτερο αυτοί οι ισχυρισμοί που δεν έχουν ήδη απορριφθεί ή επαρκώς εξηγηθεί, να τρέφουν μια ανοχή στην αμφιβολία και να περιμένουν – ή πολύ καλύτερα να ερευνούν -υποστηρίζοντας ή απορρίπτοντας με αποδείξεις. –
Πηγή: o-klooun.com – Επιμέλεια: Καλλιόπη Παπαμιχαήλ