ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΣ: Το χτύπημα στο παιδικό νοσοκομείο στο Κίεβο οφείλεται σε αστοχία της ουκρανικής αεράμυνας.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Το βίντεο που επικαλούνται οι ρωσικές πηγές στο διαδίκτυο, με τον βομβαρδισμό του παιδικού νοσοκομείου στο Κίεβο, δεν δείχνει αμερικανική προελεύσεως βλήμα, αλλά ένα ρωσικό πύραυλο Kh-101. Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, δεν υπάρχει η παραμικρή απόδειξη πως η έκρηξη προκλήθηκε από αστοχία ουκρανικού πυραύλου. Οι εκτεταμένες ζημιές στο νοσοκομείο δεν συνάδουν με την έκρηξη μικρού βλήματος τύπου AIM-120 (ή παραγώγων του), αλλά με βλήμα που διαθέτει μεγάλη εκρηκτική κεφαλή.
Ο ισχυρισμός κυκλοφόρησε στην ιστοσελίδα του δικτύου παραπληροφόρησης “Pravda” (εδώ και εδώ), σε φιλορωσικούς λογαριασμούς στο X (παράδειγμα laralara_Z) και διατυπώθηκε από τον δημοσιογράφο Θανάση Αυγερινό στο δελτίο ειδήσεων του OPEN. Εμφανίστηκε επίσης στην ιστοσελίδα iskra.gr του Παναγιώτη Λαφαζάνη. Τέλος, το είδαμε σε ελληνόφωνο κανάλι στο Telegram.
Τι γνωρίζουμε
Αρχικά θα πρέπει να δούμε τι είναι το δίκτυο “Pravda”. Τον Φεβρουάριο του 2024, η Υπηρεσία Viginum, η οποία λειτουργεί υπό τη Γενική Γραμματεία Εθνικής Άμυνας και Ασφάλειας (SGDSN) της Γαλλίας, δημοσίευσε μια έκθεση στην οποία ανακοίνωσε την ταυτοποίηση μιας ρωσική εκστρατείας κακόβουλης παραπληροφόρησης μεγάλης κλίμακας στην Ευρώπη.
Το δίκτυο των ιστοσελίδων ονομάστηκε “Portal Kombat” από την έκθεση της Viginum, και ένας από τους κύριους στόχους του φέρεται να είναι η διάδοση φιλορωσικής κακόβουλης παραπληροφόρησης και προπαγάνδας σε διάφορες γλώσσες της ΕΕ – ιδίως στα Γαλλικά, Γερμανικά, Ισπανικά και Αγγλικά – μέσω ενός δικτύου ιστοσελίδων-αντιγράφων με το όνομα “Pravda” που δημιουργήθηκαν το 2023 και ενεργοποιήθηκαν στο δεύτερο μισό του έτους.
Συγκεκριμένα, η γερμανική έκδοση ήταν η πρώτη που δημιουργήθηκε, τον Φεβρουάριο του 2023, ενώ οι άλλες (Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά και Πολωνικά) κυκλοφόρησαν τον Ιούνιο του 2023.
Από την έρευνα του EDMO (στην οποία ηγετικό ρόλο είχε ο οργανισμός μας) προέκυψε ότι μέσα σε διάστημα μίας εβδομάδας (20-26 Μαρτίου 2024), το δίκτυο Pravda ενεργοποιήθηκε σε 19 χώρες της ΕΕ: Ελλάδα, Ιταλία, Ολλανδία, Δανία, Κροατία, Τσεχία, Σλοβακία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Φινλανδία, Σουηδία, Πορτογαλία, Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Κύπρος, Ιρλανδία, Σλοβενία. Αυστρία, Βέλγιο, Μάλτα και Λουξεμβούργο δεν καλύπτονται άμεσα, αλλά γλωσσικά καλύπτονται από τις άλλες ιστοσελίδες του δικτύου.
Ανάλυση του ισχυρισμού
Στις 8 Ιουλίου 2024, η Ρωσία εκτόξευσε πυραύλους κατά του Κιέβου και άλλων ουκρανικών πόλεων που σύμφωνα με ουκρανικές πηγές, προκάλεσαν το θάνατο τουλάχιστον 36 ανθρώπων και έπληξαν το μεγαλύτερο παιδικό νοσοκομείο στο Κίεβο, που υπέστη μεγάλες ζημιές. Η Μόσχα αρνήθηκε πως έχει σχέση με το περιστατικό, τονίζοντας πως η επίθεση έπληξε μόνο στρατιωτικούς στόχους και πως το πλήγμα σε πολιτικούς οφείλεται σε αποτυχία του ουκρανικού συστήματος αεράμυνας.
Η ρωσική διατύπωση περί “αποτυχίας του ουκρανικού συστήματος αεράμυνας”, σημαίνει πως αντιαεροπορικό βλήμα ή βλήματα της ουκρανικής αεράμυνας που εκτοξεύτηκαν κατά των ρωσικών πυραύλων, για λόγο που δεν διευκρινίζεται επακριβώς, έπεσαν στο Κίεβο προκαλώντας απώλειες και καταστροφές.
Οι ρωσικές πηγές στο διαδίκτυο υποστηρίζουν πως ο πύραυλος που έπεσε στο παιδικό νοσοκομείο, ήταν ένας αμερικανικής κατασκευής AIM-120 AMRAAM, που χρησιμοποιείται στα συστήματα NASAMS που έχουν δοθεί στην Ουκρανία. Το NASAMS χρησιμοποιεί τους πυραύλους AIM-9 (κεφαλή εκρηκτικής ύλης υψηλής εκρηκτικότητας και θραυσματοποίησης, βάρους 4,5 κιλών), AIM-120 AMRAAM και AMRAAM ER (και οι δυο τελευταίοι με κεφαλή εκρηκτικής ύλης υψηλής εκρηκτικότητας και θραυσματοποίησης, βάρους 18,1 κιλών σχεδιασμένη για εκτόνωση θραυσμάτων κατά εναέριων στόχων).
Ακολουθούν ενδεικτικές φωτογραφίες από τις ζημιές στο νοσοκομείο:
Από την παραπάνω εικόνα, είναι προφανές πως τόσο εκτεταμένες ζημιές δεν είναι δυνατόν να προκληθούν από ένα πύραυλο με τόσο μικρή εκρηκτική κεφαλή.
Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο Julian Röpcke της Bild, το εικονιζόμενο βλήμα που φαίνεται στα βίντεο που κυκλοφορούν στα κοινωνικά δίκτυα, είναι ένα ρωσικό Kh-101.
Ο Kh-101 είναι ένας ρωσικός πύραυλος κρουζ (πλεύσης) που μπορεί να φέρει συμβατική και πυρηνική κεφαλή. Η συμβατική εκρηκτική κεφαλή έχει βάρος 450 κιλά και μπορεί να φέρει θραύσματα ή ακόμη και υποπυρομαχικά. Ο πύραυλος διαθέτει turbofan κινητήρα TRDD-50 (ТРДД-50) που βρίσκεται στο πίσω και κάτω μέρος του.
Ακολουθεί περιεστρεμμένη φωτογραφία (στιγμιότυπο οθόνης) από τον πύραυλο που έπεσε στο νοσοκομείο:
Ο κινητήρας του Kh-101:
Φωτογραφία του πυραύλου που έπεσε στο νοσοκομείο. Ο κινητήρας και τα πτερύγια ταιριάζουν απόλυτα με τον ρωσικό Kh-101:
Σε στιγμιότυπα του βίντεο διακρίνεται ένα μεγάλων διαστάσεων βλήμα που δεν συνάδει με τη μικρή σιλουέτα διαμέτρου 178 mm του AMRAAM, αλλά με την 510mm σιλουέτα του Kh-101. Αντίστοιχα, το μήκος του AMRAAM είναι 3,65 μέτρα και του Kh-101, 7,45 μέτρα.
Όσον αφορά την παρακάτω φωτογραφία του βλήματος με τα θραύσματα σε σχήμα κύβου που συνοδεύει κάποιες από τις αναρτήσεις, δεν είναι πρόσφατη και κυκλοφορεί τουλάχιστον από το 2022, με δημοσιεύματα να αναφέρουν πως είναι ρωσικό βλήμα του αντιαεροπορικού συστήματος S-300:
Το βλήμα φέρεται να είχε πέσει στο Mykolaiv της Ουκρανίας.
Συμπέρασμα
Το βίντεο που επικαλούνται οι ρωσικές πηγές στο διαδίκτυο, με τον βομβαρδισμό του παιδικού νοσοκομείου στο Κίεβο, δεν δείχνει αμερικανική προελεύσεως βλήμα, αλλά ένα ρωσικό πύραυλο Kh-101. Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, δεν υπάρχει η παραμικρή απόδειξη πως η έκρηξη προκλήθηκε από αστοχία ουκρανικού πυραύλου. Οι εκτεταμένες ζημιές στο νοσοκομείο δεν συνάδουν με την έκρηξη μικρού βλήματος τύπου AIM-120 (ή παραγώγων του), αλλά με βλήμα που διαθέτει μεγάλη εκρηκτική κεφαλή.